Pietro Camminata
La fóla di du  amigh  ch’i
va a rubé a la zeca da l’ór 
audio off-line

Per gentile concessione dell’Associazione  “Istituto Friedrich Schürr” per la
valorizzazione del patrimonio dialettale romagnolo


La registrazione di questa - come di tutte le altre fiabe del volume -è stata raccolta dalla viva voce
del narratore, Pietro Camminata,da Giuseppe Bellosi nel 1981e fedelmente trascritta da Cristina
Ghirardini.

Fiaba nel dialetto di Villa Vezzano raccolta da Giuseppe Bellosi e trascritta da Cristina Ghirardini
Come saggio del quarto volume della nostra collana «Fôla fulaja»,annunciato in prima pagina,
pubblichiamo una fiaba tratta daPiron del fól.

In particolare avvertiamo il lettore che le esitazioni del narratore sono indicate da puntini di
sospensione; le parole ripetute più volte per prendere tempo e pensare a quello che segue sono
state scritte solo due volte, separate anch’esse da puntini di sospensione; i frequenti intercalari
(dið e capìv/capèste) sono scritti in corsivo; i commenti e le spiegazioni del narratore sono
chiusi fra parentesi tonde.
L’illustrazione è di Daniele Panebarco.
 A ì da fé savé che u s’atruvè du amigh, e ’lóra e’ dið:
– Ció!
– Óh!
– ’S’a fét te? dið ’t e’ tu mònd?
– ’S’a vut ch’a fëza e’ dið, a fëz e’ lédre.
– E’ lédre? östa!
– Eh!
– Ah! e’ dið e’ lédre: mo a-l fëz nenca me-me e’ lédre!
– Ah, alóra!
E’ dið: – Sit pröpi un brév lédre?
– Ë! e’ dið a so un brév lédre!
– S’t’si un brév lédre dið, vit e’ dið a là so ’t’veta d’cla bdola? u j è un nid d’argaþa:
se te t’si capazi d’andé a tó un óv, zenza ch’la-s n’indëga, alóra at degh ’ t’si pröpi
 un brév lédre.
E ’lóra u s’amola so pjan pjan pjan pjan pjan pjan pjan pjan, e l’ariva ’ là so capìv
pjanì pjanì pjanì, u tó l’óv e u ven þo. E’ dið: – Vit?
– T’é raðon! tci pröpi un brév léder, tci pröpi un brév léder.
Eh! e i-s met a caminé caminé. Quant l’è un pzulen ch’i camena u-j fa: –
Ció! ch’ór’a sràl da st’óra?
Cl’ét u-s va ’t la bisaca: – Ben? mo s’a-n l’ò miga pjò l’arlòj? duv l’òja mo mes, ben?
E’ dið: – Ël quest?
– Östa! dið tci brév nenca te, ció dið t’em é tólt l’arlòj zenza ch’a-m n’indëga!
adës e’ dið a puten dið þirér insen!
E ’lóra a ì da fé savé che j apensa d’andé a rubé a la zeca da l’ór. E ’lóra capìv e i i
va capìv ch’u j éra un finiströt, i s’amola þo d’e’ finiströt e pu i tó so a-n so quanta
munéda, quant’ór.
E ’lóra ció e’ re u-s n’indà mo ch’i j è sté: – Oh! cum òja mo da fé! dið i-m va pu a la
 zeca da l’ór, e’ dið a purtém veja... cum òja maj da fé!
E ’lóra scor cun on, scor cun cl’étre.
E’ dið: – E’ sala? e’ dið l’à d’andé in galéra, da... da i grènd galeoti ch’i... ch’i è sté
’ rubé... ch’j è cuvlé, lo e’ dið l’è mód ch’i j insegn’una stré.
E ’lóra i va in galéra da sti galeoti capìv, che ló i savéva com i féva a [...]cuvlé, e’ dið
e’ lóra u-j dið e’ dið: – Com avrebi mo da fé me dið, ch’i-m va dið a rubé a la zeca da
l’ór? (eh! una vólta u s’uðéva, l’éra una bëla miðérja!)
E’ dið: – E’ sala? e’ dið l’à da stér atènti:l’à da metre la chérna a zènt scud e’ chil,
clu ch’andarà a tó la chérna,ch’u-m créda a me, sicur l’è sté a la zeca da l’ór, sinò
e’ dið u-n la po tó.
E ’lóra ció i pchir, la þent i stà atènti e i pulizjot, i quel, a guardé, a vdé, a cmandé:
 – J ël mo sté incion ch’l’éva tólt la chérna par zènt scud? [...] E ’lóra una bëla vólta
 capèste i véd ch’u-j ven on, o-j cmanda zènt... u-j cmanda un chil ed chérna.
– Oh dið abadì dið la gosta zènt scud!
– Ah ben, s’la gosta zènt scud dið a-v darò zènt scud!
E ’lóra u-j dà zènt scud.
E ’lóra via. E’ pchér u dið a e’ pulizjöt e’ dið: – Cu ch’a là l’à cumpré la chérna...da
zènt scud!
E ’lóra tenj dri, tenj dri dóv u va, tenj dri dóv u va, u véd ch’u s’asteca a là d’dentre ’t
 ’na pórta, u j éra e’ su amigh.
E ’lóra e’ dið: – Staséra a j anden e pu e’ dið a-j fen un segn, duv l’è ’ndé, e ’csè dið
dman t’avdré ch’a-l ciapen.
E ’lóra la sira capìv, quand che i s’è cuvlé, i va e pu i fa un segn sór’a la pórta dóv
 l’éra ’ndé.
E ’lóra capìv a ì da fé savé la matèna,ló i stéva so prëst, i stéva so prëst par avdé.
Ció i guérda, i véd ch’u j è un segn sór’a la pórta.
– Oh! varda, putana!
E ’lóra ló i ciapa ’t un quël pracið, e’ segn pracið che quel ch’a lè, e pu i segna
sór’a-j carabignir, sór’a e’ pratór,sór’a tot quènt, sór’a cl’éter, sór’a st’éter, sór’a st’éter.
E ’lóra capèste la matèna ch’i va par...a... a truvé sta... sta pórta, par cuvlé:
– Mo s’... se l’è dé d’impartot e’ dið,
Sgnór mo dið a... a pos lighé nench i...a puten tu so nench i carabignir?
– Oh! e’ dið j è fen dið, oh, qui ch’a lè dið j è fen! l’è impuseble dið putéj ciapé.
Mo cum s’fareble!
Dið: – Ch’u turna nench a là in parðon da i galeoti a vdé s’i j insegna una stré.
E e’ tórna nenca capìv, e ’ i tórna nenca e e’ dið e’ dið:
– Angn’è mia sté stré dið, com aremi da fé par putéj ciapé, mo d’in duv pasi?
Dið: – U j è un finiströt e’ dið i sélta þo e pu d’a lè dið i va ’t la zeca da l’ór. E e’ sa
dið, quel ch’l’à da fé? ah l’è fazle dið u-j ciapa: u j à da metre una gran caldéra d’pélza
(’na vólta u s’uðéva la pélza, adës a-n so s’la s’uða pjò, l’è röba ch’la s’atachéva, a-n
v’astachìv mia pjò).
E ’lóra u-j met sta granda caldér’ed pélza capìv. E ’lóra i va la... la nöt, i va so pjan pjan
 pjan pjan pjan, e pu i pasa da ste finiströt e pu on dið: –
Ció!
– Óh!
– Sélta pu þo!
Bòmb! u sélta þo. Dop, spëta pu, spëta pu: – Ció! mo t’en ven so?
Dið: – S’a-m so pjanté a que, ch’a-n so mia pjò bon d’cavém!
E ’lóra lo tira tira tira tira tira, mo un-s chéva mia. E ’lóra: – Com òja maj da fé? com òja
maj da fé!
E ’lóra lo l’apensa ed tajéj la tësta e pu d’purtéla veja.
E ’lóra a ì da fé savé che la matèna i va a vdé: – Óh! stavólta dið a n’en ciapé on.
E ’lóra: – Ah! a l’en ciapé mo dið, chi ch’e’ cnos? dið u n’à mia la tësta!
– Böja de’ vigliach e’ dið, com j è fen,cum j è fen, com j è fen! eh dið ’s’a vut che... ch’u
scora e’ dið che... ch’u n’à gnanch la tësta.
E ’lóra e’ dið: – Com òja maj da fé?com òja maj da fé? dið i-m vuta pu la zeca da l’ór.
E ’lóra l’apensa ed taché di manifest che... che lédre ch’e’ va a la zeca da l’ór, s’l’è capazi
ed purtéj veja la cavala,che lo u s’e’ tó ’t e’ palaz cun lo, e’ re. E ’lóra capèste sta cavala...
 u n’éva una pjò bëla cavala bjanca, l’éra a là int e’ curtil... e ’lóra l’apensa capìv ed
metj un suldé, e’ dið: – Dio bonino!adës a-j met un suldé a caval! a-l vdirò pu... l’avdirà pu
s’u ven on a purté veja la cavala.
O-j met ste suldé a caval. E ’lóra ste...ste lédre u s’avstes da vëcia, vëcia mo vëcia.
E pu la tó una röca e un fuð e ’ là, pët a la caðérma duv éra sta cavala capìv, u j éra
un lon d’lona, un lon d’lona, e la-s met a là a filé, la filéva,la filéva.
E pu l’éva un zoch: una vólta u s’uðéva i zoch ch’i i mitéva e’ ven, un zoch,e ’gnitant
la-s bagnéva la boca.
E ’lóra capèste ste suldé a là: – Óh,vcina dið ’s’a fiv a là?
– ’Tì bon! a n’ò gnit da... d’avdé lon,da cuvlé, a-m so mesa a que a filér un pó, a filér un
 pó dið un pó d’quël e’dið.
– Pureta dið u v’avnirà pu ’na séd!
– Mo dið a j ò un pó d’röba a que int e’ zoch, a j ò un pó d’röba!
– Ah dið [...] ch’l’è röba gnit... bona da gnit.
– Ah dið nö, l’è bona! (l’éra dórmja) e’ dið la vól sintì? la vól sintì?
– Oh e’ dið a la sent avluntira!
E ’lóra: – Ch’u la senta pu, ch’u la bega pu.E ’lóra u la sent capèste e pu dop u monta
so ’ caval de’ su caval, mo quajon u s’adurmenta, mo u durméva, u durméva, u durméva,
 e ’lóra lo cs’a crédte ch’u fëza? o fa un bël caval ed legn, capìv un bël caval ed legn,
e pu u ciapa e’ suldé pjanen pjanen pjanen,u-l met a caval ed ste caval ed legn.
E lo u-s tó so la su cavala e via ch’u s’in va.
E ’lóra e’ re o va la matèna e’ dið:
 – A voj mo avdé s’l’è sté bon d’purté veja la cavala, cun e’ suldé a caval!
Ció lo o va a là, o véd che e’ suldé l’è a là ch’u dórm’a caval ed ste pëz ed legn, e
capèste e la cavala la ngn’è pjò.
E ’lóra lo e’ manda a dì: – Ch’u vegna pu, ch’a-l toj ’t e’ mi palaz, e u starà sèmpre a qu
e cun me e intant ch’a...ch’a dur a stéj me.
E ’csè la j è... lo u stè un dè a lè, e u stè a lè, e ’csè la fóla l’è fi nida,s’a l’ò deta a vöst
 pjaðé,tulì l’amþeta e dìm da bé.